Geiten en Schapen

<p>Pensverzuring is vaak een ongeziene kostenpost op het bedrijf. Voer wordt minder goed omgezet in liters melk en de weerstand van de geit wordt lager. Deze lagere weerstand zorgt voor meer gezondheidsproblemen. Denk aan verminderde vruchtbaarheid, baarmoederontstekingen, verhoging van het celgetal en klauwproblemen.</p>

Pensverzuring

<p>Bij pensverzuring wordt de pH in de pens van de geitte laag (pH&lt;5.5%), met als gevolg dat de voor de geit  noodzakelijke pensflora (bacteriën en protozoen) gedeeltelijk sterft of niet goed functioneert.<br /><br />Een gezonde pensflora is essentieel. Deze zorgt voor de omzetting van voer in bruikbare voedingsstoffen voor de koe. Voedingsstoffen die nodig zijn als energiebron en voor de aanmaak van vetten, eiwitten, koolhydraten en andere nutriënten die essentieel zijn voor de stofwisseling, vruchtbaarheid, gezondheid en melkproductie.</p>

Wat is pensverzuring?

<p>Bij pensverzuring kan onderscheid worden gemaakt tussen subacute pensverzuring (SARA) en acute pensverzuring. Bij subacute pensverzuring is de pens pH gezakt tussen de 5,5 en 5,0.<br /><br />Wanneer de pens pH nog verder zakt spreken we van acute pensverzuring. In deze fase nemen melkzuurbacterieën meer en meer de overhand, deze populatie groeit waardoor de pens pH nog verder zakt. De droge stof opname en de herkauwactiviteit worden hierdoor nog lager. Ook raakt de penswand door het zuur beschadigd waardoor de opname capaciteit van de pens verlaagd.</p>

Fasen van pensverzuring

<h3>Indicatoren pensverzuring</h3>
<p>Indicatoren voor pensverzuring zijn:</p>
<ul>
<li>lagere herkauwactiviteit</li>
<li>diarree</li>
<li>te weinig pensvulling </li>
<li>lage conditie</li>
<li>lage droge stof opname</li>
<li>meer onverteerde voerdelen in de mest</li>
<li>verlaging melkvetgehalte</li>
<li>klauwproblemen</li>
</ul>

<h3>Signaleren pensverzuring</h3>
<p>De symptomen van beginnend subacute pensverzuring zijn vaak moeilijk waar te nemen. Het is daarom van belang om goed naar de geiten te kijken. Beginnend bij: pensvulling, herkauwactiviteit, mestconsistentie en onverteerbare voerdelen in de mest.</p>
<p>Pensverzuring ontstaat vaak vanuit de transitieperiode en ontwikkelt zich langzaam tussen 40-150 dagen lactatie. Met name verse geiten hebben een verhoogd risico voor subacute pensverzuring (SARA), omdat de pens nog niet de kans heeft gehad om zich aan te passen aan een rantsoen met een hogere energie en omdat de droge stof opname langzaam toeneemt.</p>
<p> </p>

<h3>Voorkomen van pensverzuring</h3>
<p>Om pensverzuring te voorkomen is van belang:</p>
<ol>
<li>een rantsoen met voldoende structuur / ruwe celstof / langzaam fermenteerbare koolhydraten</li>
<li>het introduceren van energierijker voer een aantal weken voor afkalven</li>
<li>voorkomen van plotselinge dalingen in de pens-pH </li>
<li>voorkomen van selectie  </li>
<li>voorkomen van broei en schimmel in de kuil</li>
<li>zorgen voor een goed ontwikkelde pens</li>
<li>overig</li>
</ol>

<h4>1. Een rantsoen met structuur / ruwe celstof / langzaam fermenteerbare koolhydraten</h4>
<p>Een rantsoen met structuur, verkleint het risico op pensverzuring. Voedermiddelen die structuur aanbrengen zijn onder andere stro, hooi en grove graskuil.<br /><br />De structuur van het voer is belangrijk voor de juiste verwerking en benutting van het voer. Een rantsoen met meer structuur stimuleert het herkauwen en zorgt voor de aanmaak van meer speeksel. Speeksel heeft een bufferende werking  in de pens en neutraliseert daardoor zuren.</p>
<p>Het is van belang om  een rantsoen met een teveel aan snel fermenteerbare koolhydraten (zoals een teveel aan tarwe) te voorkomen. Langzaam fermenteerbare voeders bevatten meer ruwe celstof. Voorbeelden van langzaam fermenteerbare producten zijn:</p>
<ul>
<li><a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-perspulp/" target="_blank" title="perspulp"><strong>Perspulp</strong> </a>is geleidelijk fermenteerbaar en zal dus niet zo snel pensverzuring veroorzaken vergeleken met andere energie producten zoals bijvoorbeeld granen (bijv. tarwe).</li>
<li><a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-aardappelpersvezels/" target="_blank" title="aardappelpersvezel"><strong>Aardappelpersvezel</strong></a> is een rauw product dat veel langzaam maar goed verteerbare vezels bevat.</li>
<li><a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-bierbostel-nl-gem/?livestock=2" target="_blank" title="Bierbostel" data-anchor="?livestock=2"><strong>Bierbostel </strong></a>staat bekend om zijn stabiliserende werking op de pens en is daarom een geschikt product ter voorkoming van pensverzuring.  <br /> </li>
</ul>
<h4>2. het introduceren van energierijker voer een aantal weken voor afkalven</h4>
<p>Pensverzuring ontstaat vaak vanuit de transitieperiode en ontwikkelt zich langzaam tussen 40-150 dagen lactatie.<br /><br />Een advies om dit risico te verkleinen is om al een aantal weken voor aflammeren geleidelijk een energierijker voer te introduceren zoals het toevoegen van meer maisproduct (Corngold), meer aardappelproducten of meer granen.</p>
<p>Beperk de hoeveelheid krachtvoer in het totale rantsoen. Het rustig verhogen van het krachtvoer na aflammeren zodat de maximale hoeveelheid na 3 weken na aflammeren wordt bereikt, verlaagd het risico op pensverzuring.<br /> </p>
<h4>3. Voorkomen plotselinge dalingen van de pens-pH</h4>
<p>Het voeren van TMR (Total Mixed Ration) zorgt voor minder plotselinge dalingen in de pens-pH. Dit komt omdat je bij TMR minder krachtvoer in de krachtvoerautomaat toevoegt maar het aan het hek voert. Hierdoor verloopt de opname van de ingrediënten die de pH verlagen geleidelijker.<br /> </p>
<h4>4. Voorkomen van selectie</h4>
<p>Het voorkomen van selectie aan het voerhek is van belang om ervoor te zorgen dat geitende snel fermenteerbare grondstoffen (zoals tarwe) er niet tussen uit kunnen selecteren. Dit vermindert de kans op plotselinge pens-pH dalingen en zorgt er tevens voor dat alle geiten het berekende rantsoen krijgen. Het toevoegen van vloeibare producten helpt om selectie te voorkomen. Dit kan door middel van water of <strong>tarwegistconcentraten zoals<a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/vloeibaar/r-tgc-sastapro/" target="_blank" title="Sastapro"> Sastapro</a></strong>. Het voordeel van vloeibaar voer in vergelijking met water is dat een vloeibaar product minder gevoelig is voor broei tijdens warmte omdat het zuurder is dan water.</p>
<h4><br />5. Voorkomen van broei en schimmel in de kuil</h4>
<p>Zorgen voor een juist inkuil- en uitkuilmanagement om broei en schimmel te verminderen is van belang om het risico op pensverzuring te verkleinen. Schimmels kunnen mycotoxinen produceren. Mycotoxinen hebben een antibacteriële werking en tasten hierdoor de pensflora aan. Dit resulteert in een verhoogd risico op pensverzuring.<br /> </p>
<h4>6. Sturen op de ontwikkeling van de pens</h4>
<p>Tijdens de jongvee opfok kan het beste worden gestuurd op de ontwikkeling van de pens. Een beter ontwikkelde pens, met veel lange en brede penspapillen, zorgt voor een groot absorberend oppervlak. Dit zorgt voor een betere voerbenutting, absorptie van vluchtige vetzuren en dus ook betere groei. Het sturen van de pensontwikkeling kan door het voeren van ruwvoer en voldoende snel fermenteerbare koolhydraten in de vorm van bijvoorbeeld krachtvoer. Voldoende structuur zorgt voor een goede ontwikkeling  van pensspieren. Krachtvoer zorgt voor een sterke toename van lengte en omvang van de penspapillen.<br /> </p>
<h4>7. Overig</h4>
<p>Geleidelijke voerovergangen, overbezetting reduceren, klauwkwaliteit verbeteren en het aanbieden van smakelijk en hoogwaardig ruwvoer zijn andere maatregelen die bijdragen aan een lager risico op pensverzuring.</p>
<h3><br />Maatregelen in het geval van pensverzuring</h3>
<p>Als er een vermoeden bestaat van pensverzuring, is het van belang om zo snel mogelijk in te grijpen. Dit kan bijvoorbeeld door:</p>
<ul>
<li>het aandeel snel fermenteerbare koolhydraten te verlagen (bijv. aandeel tarwe verlagen);</li>
<li>het aandeel bestendig zetmeel in het rantsoen te verhogen met bijvoorbeeld <a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-corngold/" target="_blank" title="Corngold"><strong>Corngold®</strong></a> en/of <a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-aardappelpersvezels/" target="_blank" title="aardappelpersvezel"><strong>aardappelpersvezel;</strong></a></li>
<li>aandeel ruwvoer verhogen;</li>
<li>het rantsoen wat te vertragen en de penswerking te ondersteunen met<a rel="noopener" href="https://www.duynie.com/NL/producten-nl/steekvast/r-bierbostel-nl-gem/?livestock=2" target="_blank" title="Bierbostel" data-anchor="?livestock=2"> <strong>bierbostel</strong>.</a></li>
</ul>
<p>Granen kunnen beter in geplette dan in gemalen vorm worden gevoerd, hierdoor worden ze geleidelijker omgezet in de pens. </p>

Kuil smakelijk houden

<div class="container clearfix">
<div class="row clearfix ">
<div class="blockContent clearfix col-12">
<p>Deze instructie geldt voor het inkuilen van alle steekvaste producten, met uitzondering van perspulp en Cigarant®. Een afzonderlijke instructie is beschikbaar voor <a href="https://www.duynie.nl/services/opslagadvies/advies-inkuilen-perspulp">perspulp</a> en <a href="https://www.duynie.nl/services/opslagadvies/advies-inkuilen-cigarant">Cigarant®</a>.</p>
</div>
</div>
</div>
<div class="container clearfix">
<div class="row clearfix ">
<div class="blockContent clearfix col-12">
<h3>Kuilaanleg</h3>
<ul>
<li>Het product snel inkuilen (binnen 24 uur).</li>
<li>De kuil aanleggen op een schone en droge ondergrond om te voorkomen dat het product in aanraking komt met bederf veroorzakende bacteriën.</li>
<li>Zorg voor een goed toegankelijke plaats voor de vrachtwagens.</li>
<li>Inkuilen bij voorkeur in een sleufsilo met betonvloer, gladde vloeren en wanden en een goede afwatering.</li>
<li>Wanneer u inkuilt in een sleufsilo hang dan bij voorkeur voordat u begint met inkuilen plastic over de silowand van voldoende breedte zodat u het plastic kunt terug slaan op de kuil tijdens het afdekken. Zo voorkomt u water- en luchtintreding vanaf de zijkanten. </li>
</ul>
<h3>Kuilhoogte/-breedte</h3>
<ul>
<li>Stem de kuilhoogte en -breedte af op een voersnelheid van minimaal één meter per week. In de zomer is het advies een minimale voersnelheid van 1,5 meter per week te hanteren.<br /> </li>
</ul>
<h3>Afdekken en verzwaren</h3>
<ul>
<li>Werk de toplaag van de kuil homogeen en glad af en behandel de toplaag met landbouwzout te voorkoming van schimmelvorming.</li>
<li>Dek de kuil af met een plastic zeil en eventueel een bijproduct;</li>
<li>Afdekken met een bijproduct: het afdekken van een kuil met een bijproduct heeft als voordeel dat de kuil hierdoor beter zijn voederwaarde behoudt, daarnaast heeft het een positief effect op de smaak. Onder andere aardappelproducten zijn heel geschikt om een kuil af te dekken. Afdekken is mogelijk met de volgende bijproducten:</li>
</ul>
<table border="1" cellspacing="1" cellpadding="1">
<tbody>
<tr>
<td>
<h4>Inhoud kuil</h4>
</td>
<td>
<h4>Afdek</h4>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Gras</td>
<td>
<ul>
<li>Bierbostel</li>
<li>Aardappelstoomschillen</li>
<li>Steekvaste aardappelstoomschillen</li>
<li>Corngold®</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Mais</td>
<td>
<ul>
<li>Aardappelpersvezel</li>
<li>Bierbostel</li>
<li>Corngold®</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Perspulp/Cigarant®</td>
<td>
<ul>
<li>Aardappelpersvezel</li>
<li>Aardappelstoomschillen</li>
<li>Steekvaste aardappelstoomschillen</li>
<li>Bierbostel</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Bierbostel</td>
<td>
<ul>
<li>Aardappelpersvezel</li>
<li>Steekvaste aardappelstoomschillen</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Corngold®</td>
<td>
<ul>
<li>Aardappelpersvezel</li>
<li>Steekvaste aardappelstoomschillen</li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td>V-PRO</td>
<td>
<ul>
<li>Aardappelpersvezel</li>
<li>Steekvaste aardappelstoomschillen</li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<ul>
<li>Plastic zeil: dek de kuil af met een plastic zeil van voldoende sterkte. In korte tijd ontstaat dan een anaëroob milieu waarin schimmelgroei en schimmelontwikkeling niet meer mogelijk is. Bovendien voorkomt het ongewenste luchtintreding en het aanwaaien van schimmels.</li>
<li>Dek het plastic zeil af met een laagje grond/zand om het te verzwaren. Hierdoor voorkomt u ongewenste schimmel- en/of bacteriegroei door luchtintreding en plaatselijke verhitting door de zon (condensvorming).</li>
<li>Controleer regelmatig de kuilfolie regelmatig op beschadigingen en repareer die met tape indien noodzakelijk.</li>
<li>Maak gebruik van een extra kuilnet tegen vogels en ongedierte.<br /> </li>
</ul>
<p> </p>
<h3>Voeren van steekvaste bijproducten</h3>
<ul>
<li>Zorg in alle gevallen voor een voersnelheid van minimaal één meter per week. In de zomer is het advies een minimale voersnelheid van 1,5 meter per week te hanteren.</li>
<li>Een optimale pH-waarde van het product wordt bereikt binnen 1 à 2 weken bij volledige afsluiting van de kuil. De verzuring dient zich vervolgens te stabiliseren. Voor een volledige stabilisatie van het product is het wenselijk om minimaal 4 weken te wachten met het openen van de kuil. Optimaal is het om 6 weken te wachten voordat de kuil wordt geopend.</li>
<li>Houd het uitkuiloppervlak glad, een ruw oppervlak kan tot schimmelvorming leiden.</li>
</ul>
</div>
</div>
</div>